سومین شرط لازم برای عمرانی تلقی شدن طرح

در مورد طرح عمرانی حتماً باید مطالعات توجیهی فنی و اقتصادی یا اجتماعی توسط دستگاه اجرایی انجام گرفته باشد و انجام مطالعه پیش مقدمه هر طرح عمرانی می باشد.

طرح عمرانی مجموعه ای از عملیات و خدمات مشخص است و لذا مجموعه و مشخص بودن طرح اوصاف اصلی طرح های عمرانی می باشند.

مجموعه است به این معنی که طرح عمرانی حتماً متشکل از دو جزء 1- عملیات 2- خدمات است و اگر موضوع طرح فقط انجام عملیات مثل حفاری، خاکبرداری یا تخریب و امثال آن باشد یا فقط شامل خدمات همچون نظارت ، مشاوره و طراحی یا غیره باشد طرح مذکور طرح عمرانی نخواهد بود.

مشخص است به این معنی که همه شرایط انجام طرح و مشخصات و اوصاف و تعهدات طرح از قبل تعیین و فهرست شده باشد به عبارت دیگر طرفین باید بدانند که چه می کنند و چه باید بکنند.

اولین شرط لازم برای عمرانی تلقی شدن طرح

طرح باید از سوی دستگاه اجرایی ارائه و انجام شود و منظور از دستگاه اجرایی طبق بند 11 ماده 1 قانون برنامه و بودجه، شامل وزارتخانه، نیروها و سازمان های تابعه ارتش، استانداری یا فرمانداری کل-شهرداری و موسسه وابسته به شهرداری، موسسه دولتی، موسسه وابسته به دولت، شرکت دولتی، موسسه عمومی عام المنفعه و موسسه اعتباری تخصصی است که عهده دار اجرایی قسمتی از برنامه سالانه بشود.

بررسی حقوقی موضوع پیمان

مطابق مقررات قانون برنامه و بودجه مصوب ۱۰ اسفند ۱۳۵۱ ، موضوع هر پیمان ( قرارداد پیمانکاری ) انجام طرح های عمرانی توسط طرفین پیمان(کارفرما و پیمانکار) می باشد و در همین قانون در بند 10 ماده 1 طرح عمرانی به این شرح تعریف شده است:

"منظور مجموعه عملیات و خدمات مشخصی است که بر اساس مطالعات توجیهی فنی و اقتصادی یا اجتماعی که توسط دستگاه اجرایی انجام می شود طی مدت معینی و با اعتبار معینی برای تحقق بخشیدن به هدف های برنامه عمرانی پنجساله به صورت سرمایه گذاری ثابت شامل هزینه های غیر ثابت وابسته در مورد مطالعه و اجرا و یا مطالعات اجرا می گردد و تمام یا قسمتی از هزینه های اجرای آن از محل اعتبارات عمرانی تامین می شود.

بر این اساس هر طرحی که از سوی دستگاه های اجرایی ارائه یا در حال اجرا باشد طرح عمرانی تلقی نمی شود بلکه برای عمرانی تلقی شدن یک طرح باید شرایطی وجود داشته باشد که این شرایط در آموزش آتی مطرح خواهد شد.

پیمان، قراردادی تشریفاتی است و در صورت عدم رعایت تشریفات انعقاد آن، قرار دادی که بین دستگاه اجرایی(کارفرما) و پیمانکار امضاء می شود باطل و از درجه اعتبار ساقط می باشد. این تشریفات عبارتند از:

1- برگزاری مناقصه :

روشی که در آن سازمان های عمومی ، خرید کالا یا خدمات مورد نیاز خود را به رقابت گذاشته و با اشخاص حقیقی یا حقوقی که کمترین قیمت یا مناسب ترین شرایط را پیشنهاد می کنند معامله می نمایند. پس الزاماً پایین بودن قیمت، شرط برنده شدن در مناقصه نمی باشد و در طرح های عمرانی به جزء موارد خاص، اصل بر این است که هر نوع کالا یا خدماتی از طریق مناقصه خریداری شود و با این وصف، برگزاری مناقصه، مقدمه و تشریفات اول انعقاد پیمان می باشد .

2- قرارداد متحدالشکل:

رعایت مفاد و مندرجات قرارداد متحدالشکل (که با عنوان موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان)از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به استناد ماده 23 قانون برنامه و بودجه کشور مصوب سال 1351 طی بخشنامه ای به کلیه دستگاههای اجرائی کشور ابلاغ شده است.